Λίγα λόγια για το Έργο
Με βάση την υποβληθείσα, επιλεγείσα και ενταχθείσα πρόταση 3757, η Πράξη εστιάζει α) στην έρευνα του ψυχολογικού προφίλ της ομάδας στόχου (Neets) μελετώντας συγχρόνως την ύπαρξη πιθανής ψυχοπαθολογίας και εντοπίζοντας τις ανάγκες για ψυχολογική υποστήριξη των Ελλήνων Neets, και β) στη διάγνωση αναγκών σε επίπεδο δεξιοτήτων των Ελλήνων Neets. Τα προαναφερθέντα ερευνητικά δεδομένα οδηγούν, στο πλαίσιο της Πράξης, αφενός στην ανάπτυξη προγράμματος στοχευμένης κατάρτισης- reskilling των Neets, με βάση το προφίλ δεξιοτήτων τους όσο και τις δυνατότητες και ανάγκες τους, ανά ταξινομική κατηγορία (υπό-ομάδα) κι αφετέρου στην συγκρότηση προτεινόμενης δέσμης στοχευμένων δράσεων ψυχολογικής υποστήριξης τους. Επί της ουσίας η έρευνα απολήγει στη συγκρότηση πρότασης προγράμματος ολοκληρωμένης παρέμβασης, στην κατεύθυνση της επαν-ενσωμάτωσης της συγκεκριμένης κοινωνικά ευάλωτης ομάδας. Κοντολογίς το φυσικό αντικείμενο της Πράξης συγκροτείται τόσο από την προαναφερθείσα διττή ερευνητική διαδικασία όσο και από την ανάπτυξη προγράμματος ολοκληρωμένης παρέμβασης σε δυο επίπεδα (ψυχολογικό και reskilling).
Σύμφωνα με δεδομένα της Eurostat και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (μεταξύ άλλων) η οικονομική κρίση στη χώρα μας έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση τόσο της νεανικής ανεργίας όσο και των φαινομένων ψυχικής ασθένειας. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, όπως και σειρά σχετικών μελετών για τους Neets (π.χ. του Eurofound) και τα δεδομένα της Eurostat για τους Neets το 2015 και βασιζόμενο στα ευρήματα της προγενέστερης έρευνας της κοινοπραξίας με τίτλο «Βαρόμετρο Απόντων: Οι Neets στην Ελλάδα» (που μεταξύ άλλων ανέδειξε ζητήματα προς περαιτέρω αναλυτική διερεύνηση και πρακτική απόκριση, όπως τα αυξημένα επίπεδα άγχους στους Έλληνες Neets, την εξαιρετικά μειωμένη συμμετοχή των Ελλήνων Neets στην κατάρτιση και τις διευρυμένα αρνητικές στάσεις των Neets για στην λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος, την αποτελεσματικότητα της κατάρτισης και τη σύνδεση αμφοτέρων με την αγορά εργασίας), το φυσικό αντικείμενο της Πράξης συμπεριλαμβάνει και τελικά αποσκοπεί α) στην ανάλυση του ψυχολογικού προφίλ των Neets (και τη σχετική κατηγοριοποίηση τους βάσει επιμέρους χαρακτηριστικών) και στη χαρτογράφηση πιθανών συσχετίσεων ανάμεσα στην υπαγωγή στην κατάσταση Neet και στην ύπαρξη ψυχοπαθολογικών διαταραχών, β) στην διάγνωση και ανάλυση των αναγκών των Neets σε δεξιότητες μέσω της χαρτογράφησης του προφίλ δεξιοτήτων τους και της συνακόλουθης ταξινομικής κατηγοριοποίησης τους και γ) στην ερευνητικά εδραιωμένη ανάπτυξη προγραμμάτων για την κατάρτιση-reskilling και την ψυχολογική υποστήριξη των Neets, των νέων δηλαδή ανθρώπων που απέχουν από τα βασικά πεδία θεσμικής μέριμνας του κοινωνικού κράτους και ως εκ τούτου είναι εξαιρετικά ευάλωτοι στον κοινωνικό αποκλεισμό.
Πιο συγκεκριμένα:
- Θεωρώντας ότι η μελέτη της κοινωνικής ευπάθειας και του κοινωνικού αποκλεισμού δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπόψη της την ψυχολογική παράμετρο, η Πράξη επιχειρεί την ερευνητική χαρτογράφηση της σχέσης Ελλήνων Neets και ψυχοπαθολογίας. Στην προηγούμενη έρευνα με τίτλο «Βαρόμετρο Απόντων» φάνηκε ότι οι Έλληνες Neets αποτελούν μια ετερογενή και ψυχολογικά ευάλωτη ομάδα δεδομένου ότι βρέθηκαν μεγάλα ποσοστά αισθήματος άγχους και απελπισίας στους Neets. Επίσης, μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στο εξωτερικό έχουν δείξει ότι η ύπαρξη ψυχοπαθολογίας μπορεί να αποτελέσει τόσο παράγοντα κινδύνου, όσο και συνέπεια του φαινομένου των Neets Βασιζόμενη στα παραπάνω, η Πράξη θα διερευνήσει μεταξύ άλλων ερωτήματα που σχετίζονται με συμπτώματα άγχους, διαταραχής διάθεσης, Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής, Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), χρήσης ουσιών, αυτοκτονικότητα και στοιχείων της προσωπικότητας που πιθανά σχετίζονται με διαταραχές συμπεριφοράς, χρησιμοποιώντας σταθμισμένα, έγκυρα, δομημένα ερωτηματολόγια. Ο στόχος εδώ είναι η ερευνητική χαρτογράφηση της σχέσης Ελλήνων Neets και ψυχοπαθολογίας και η κατανόηση του ψυχολογικού τους προφίλ μέσω ποσοτικής έρευνας εθνικής κλίμακος. Για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων, υπάρχει συνεργασία, μεταξύ άλλων, με Καθηγήτρια Ψυχιατρικής και Κλινικό Ψυχολόγο (αποτυπωμένη στην Ομάδα Έργου, που υποβλήθηκε ηλεκτρονικά, στο πλαίσιο της υποβολής της πρότασης 3757). Ως εκ τούτου με συγκεκριμένα ερευνητικά εργαλεία αναμένεται, η Πράξη να δομήσει το ψυχολογικό προφίλ του Έλληνα Neet και να απολήξει σε ερευνητικά εδραιωμένες διακριτές υπο-κατηγορίες.
- Στη συνέχεια η Πράξη προχωρά σε εκτεταμένη διάγνωση αναγκών (needs assessment) σε εθνική κλίμακα. Λαμβάνοντας υπόψη τη θεμελιώδη λειτουργία της κατάρτισης ως ενεργητικής πολιτικής απασχόλησης (άρα και δυνάμει ενσωμάτωσης) όσο και ένα εκ των βασικών ευρημάτων της έρευνας Βαρόμετρο Απόντων δηλαδή την εξαιρετικά μικρή συμμετοχή των Neets σε προγράμματα κατάρτισης και την (σε ιδιαίτερα μεγάλη έκταση) απόφανση όσων έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα κατάρτισης περί πλήρους αναποτελεσματικότητας της κατάρτισης, η Κοινοπραξία θα προχωρήσει, μέσω μεικτών ερευνητικών μεθόδων (ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας) στην τριγωνοποιημένη διάγνωση αναγκών και συνακόλουθα στη δόμηση του προφίλ δεξιοτήτων των Ελλήνων Neets (συγκροτώντας και τις απαραίτητες ταξινομικές κατηγορίες) και στην αποτύπωση των αναγκών τους σε δεξιότητες, δηλαδή σε στοχευμένη και βασισμένη-στις-ικανότητες κατάρτιση-reskilling (πάλι ανά υποκατηγορία και λαμβάνοντας υπόψη και άλλες παραμέτρους όπως η πρότερη εργασιακή εμπειρία).
- Η κατάρτιση αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της Στρατηγικής EU2020 και συνακόλουθα της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής Δια Βίου Μάθησης. Η αξιοποίηση της Δια Βίου Μάθησης και ειδικότερα της Κατάρτισης ως διαδικασίας αποτελεσματικής κοινωνικής ενσωμάτωσης για τους Neets αποτελεί μια ουσιώδη πρόκληση για το ελληνικό Κράτος Πρόνοιας όσο και για την ελληνική εκπαιδευτική πολιτική και την πολιτική απασχόλησης. Ωστόσο η διεθνής τάση είναι προς την κατεύθυνση μιας στοχευμένης και θεματοποιημένης (modularized) κατάρτισης, με έμφαση στον job-related χαρακτήρα της. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει μια ολοκληρωμένη διάγνωση αναγκών. Grosso modo διεθνώς υπάρχουν 11 εργαλεία διάγνωσης αναγκών και είθισται αυτή να βασίζεται στην τριγωνοποίηση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται αντιληπτό γιατί ισχυρό τμήμα του φυσικού αντικειμένου αφορά α) στην τριγωνοποιημένη διάγνωση αναγκών σε δεξιότητες αξιοποιώντας τη σύνθεση ατομικής ημιδομημένης συνέντευξης, ομάδων εστίασης (focus groups) και check lists εκπαιδευτικών αναγκών και β) στη δόμηση προγράμματος στοχευμένης και βασισμένης-στις-ικανότητες κατάρτισης-reskilling (συμπεριλαμβανομένων μαθησιακών στόχων, εκπαιδευτικού υλικού, μεθόδων διδασκαλίας και αναμενόμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων).
- Συγχρόνως τα πορίσματα της έρευνας για το ψυχολογικό προφίλ των Neets (συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος των ενδεχόμενων επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης σε αυτό) θα αποτελέσουν τη βάση για την συγκρότηση μιας δέσμης δράσεων ψυχολογικής υποστήριξης.
- Τελικά λοιπόν, με βάση την πολυεπίπεδη έρευνα, θα δομηθεί ένα ολοκληρωμένο και υλοποιήσιμο πρόγραμμα κατάρτισης, στην κατεύθυνση του στοχευμένου reskilling, θεματοποιημένο στις διαφορετικές ταξινομικές κατηγορίες (τις οποίες θα αναδείξει η διάγνωση αναγκών), το οποίο θα συνοδεύεται από προτεινόμενο πρόγραμμα ψυχολογικών παρεμβάσεων ή παραπομπής σε ειδικούς ψυχικής υγείας (με βάση τα πορίσματα της έρευνας για το ψυχολογικό προφίλ και τα ενδεχόμενα ψυχοπαθολογίας), που λειτουργεί ως συνοδευτική δράση ενσωμάτωσης.
H δομή του Έργου:
Πακέτα Εργασίας και Παραδοτέα (Π.) Πράξης 3757 ανά Πακέτο Εργασίας (Π.Ε.)
ΠΕ1 Θεωρητική θεμελίωση και βιβλιογραφική ανασκόπηση, βασισμένη τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή βιβλιογραφία, σε ελληνικά και διεθνή κείμενα πολιτικής, επίσημα δεδομένα και ευρήματα σχετικών ερευνών (Theoretical justification and literature review based on international and national literature, international and national policy documents, official data and relevant research outcomes).
- Π1. Report Ανασκόπησης βιβλιογραφίας και Θεωρητικό Πλαίσιο βασισμένο σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές (Report of literature review-theoretical justification based on primary and secondary international literature).
ΠΕ2: Ανάπτυξη της μεθοδολογικής στρατηγικής της προτεινόμενης πράξης (ποσοτική έρευνα για το ψυχολογικό προφίλ και την πιθανή ψυχοπαθολογία της ομάδας στόχου -Neets- και τριγωνοποιημένη διάγνωση αναγκών βασισμένη σε ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους)) (Development of the methodological strategy of the research project (quantitative research for the psychological profile/potential psychopathology and triangular needs assessment based on qualitative and quantitative methods).
- Π1. Report μεθοδολογικής στρατηγικής της έρευνας (συμπεριλαμβανομένης ποσοτικής έρευνας για το ψυχολογικό προφίλ της ομάδας στόχου και συνδυασμού ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων για τη διάγνωση αναγκών (Report of methodological strategy of the whole field research (including quantitative research for the psychological profile and mixed qualitative and quantitative research for the needs assessment).
- Π2. Μεθοδολογικά εργαλεία συλλογής δεδομένων (ερωτηματολόγια και σχέδια συνεντεύξεων, check lists και σχέδιο συνέντευξης ομάδων εστίασης) [Data collection methodological tools (quantitative questionnaires and qualitative interview plans, checklists and focus group planning)].
- Π2.3. Εργαλεία ανάλυσης δεδομένων (Data analysis tools).
ΠΕ3: Προσδιορισμός του ψυχολογικού προφίλ των Neets, που θα απολήξει στην διαμόρφωση διακριτών υποκατηγοριών (μέσω ποσοτικής έρευνας εθνικής κλίμακος), και έρευνα των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στο ψυχολογικό προφίλ και συνακόλουθα στη βιοτική τροχιά των Neets (Identification of the psychological profile of NEETs which will subsequently lead to the formulation of distinct classified sub-categories (nationwide quantitative research) and research on the impact of financial crisis on NEETs’ psychological profile and subsequently life course)
- Π3.1. Report για το ψυχολογικό προφίλ των Neets (λαμβάνοντας υπόψη πιθανούς κινδύνους- ενδεχόμενα ψυχοπαθολογίας), που απολήγει σε ταξινομικές υποκατηγορίες και βασίζεται σε ποσοτική έρευνα εθνικής κλίμακος [Report on the psychological profile of NEETs (taking into account the potential psychopathological risks) ending in classified sub-categories and based on the quantitative research at national level].
- Π3.2 Report για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα προαναφερθέντα – βλ. 3.1.- (βασισμένο στα αποτελέσματα της ποσοτικής έρευνας σε εθνικό επίπεδο) (Report on the impact of the financial crisis to the abovementioned (based on the quantitative research at national level).
ΠΕ4 Τριγωνοποιημένη διάγνωση αναγκών των Neets σε δεξιότητες και ανάπτυξη ταξινομικών κατηγοριών. (Triangular needs-in-skills assessment of NEETs and development of taxonomic categories).
- Π1. Report ευρημάτων ημι-δομημένων συνεντεύξεων (Report on semi-structured interviews’ findings).
- Π2. Report ευρημάτων ομάδων- εστίασης (Report on focus groups’ findings).
- Π3. Report ευρημάτων check-lists (Report on check lists’ findings).
- Π4. Συνθετικό Report της συνολικής διαδικασίας διάγνωσης αναγκών (Synthesis report of the overall “needs assessment” process).
- Π5. Report για την κατηγοριοποίηση των ικανοτήτων των Neets (προφίλ δεξιοτήτων) και τις ανάγκες σε δεξιότητες ανά ταξινομική κατηγορία (Report on the classification of NEETs’ competencies (skills profile) and needs-in-skills by taxonomic category).
ΠΕ5: Σχεδιασμός και ανάπτυξη διττής πρότασης ολοκληρωμένης παρέμβασης (με σκοπό την κοινωνική ενσωμάτωση των Neets), στη μορφή α) ερευνητικά εδραιωμένου Προγράμματος στοχευμένης και βασισμένης-στις-ικανότητες Κατάρτισης- Reskilling (συμπεριλαμβανομένων κατευθυντήριων γραμμών συμβουλευτικής προς την επαγγελματική καθοδήγηση- προσανατολισμό) και β) ερευνητικά εδραιωμένης δέσμης δράσεων ψυχολογικής υποστήριξης (Planning and development of a twofold comprehensive intervention proposal (towards NEETs’ social inclusion) in the form of research– based a) targeted and competence-based Training-Reskilling Programme (including counseling guidelines towards vocational guidance) and b) set of psychological supportive actions).
- Π5.1 Ολοκληρωμένο πρόγραμμα στοχευμένης και βασισμένης στις ικανότητες, κατάρτισης-reskilling (ανά ταξινομική κατηγορία των Neets, βασισμένη στο προφίλ δεξιοτήτων τους) το οποίο περιλαμβάνει:
- Π5.1.1. Μαθησιακοί στόχοι
- Π5.1.2. Εκπαιδευτικό υλικό
- Π5.1.3. Μέθοδοι διδασκαλίας
- Π5.1.4. Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα
(A comprehensive, competence-based, targeted training- reskilling programme (by taxonomic category of NEETs, based on their skills profile), including
– D.5.1.1. learning objectives
– D.5.1.2. learning material
– D.5.1.3. teaching methods
– D.5.1.4 expected learning outcomes).
- Π5.2. Εγχειρίδιο συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού (counselling and vocational guidance handbook).
- Π3. Report για τις προτεινόμενες παρεμβάσεις ψυχολογικής υποστήριξης (Report on the proposed set of psychological support interventions).
- Π4. Εγχειρίδιο πολιτικής για τη βέλτιστη εφαρμογή και συντονισμό των α) προγραμμάτων κατάρτισης-reskilling, β) συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού και γ) δράσεων ψυχολογικής υποστήριξης για τους Neets (Policy handbook for the better implementation and fine-tuning of NEETs’ a) training-reskilling programmes, b) counselling and vocational guidance and c) psychological supportive activities).
ΠΕ6: Δράσεις διάχυσης,(ενημερωτικό υλικό με τη μορφή φυλλαδίων, ιστοσελίδα, οργάνωση επιστημονικού συνεδρίου και έκδοση πρακτικών του Συνεδρίου) [(Dissemination actions (informative material in the form of pamphlets, webpage, organization of scientific conference and conference proceedings publication)].
- Π6.1. Φυλλάδια (Pamphlets).
- Π6.2. Ιστοσελίδα Έργου (webpage).
- Π6.3. Πρόγραμμα επιστημονικού συνεδρίου (Scientific Conference Programme).
- Π4. Πρακτικά συνεδρίου (Conference Proceedings).
ΠΕ7: Διασφάλιση ποιότητας (οριζόντια δράση η οποία αποτελεί μια διαρκή διαδικασία εσωτερικής ανατροφοδοτικής αξιολόγησης) [Quality assurance (horizontal action which constitutes a continuous internal feedback evaluation)].
- Π1. Διάγραμμα ροής διεργασιών (Procedures’ Flow Chart)
- Π2. Ενδιάμεση έκθεση έργου (Interim Report of the project)
- Π3. Τελική έκθεση αξιολόγησης (Final Evaluation Report)